صادرات کاتالیست، نگین تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان

در همین رابطه مشاور عالی معاونت علمی‌ و فناوری ریاست جمهوری درباره صادرات محصولات فناورانه نظیر کاتالیست گفت: محصولات فناورانه «ایران‌ساخت» که تلفیقی از علم و فناوری و باور ایرانی‌ است، توانسته در بازارهای جهانی، خوش بدرخشد که نمونه بارز آن صادرات کاتالیست است. پرویز کرمی ‌افزود: محصولی فناورانه که با تولید آن از انحصار چند کشور خارجی درآمد و اینک شاهد آنیم که کاتالیست‌های ایران‌ساخت هم‌تراز با نمونه خارجی می‌درخشند؛ اما این پایان راه نیست و قطعا تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کاتالیست با کنار هم قرار گرفتن باید حرکت روی مرزهای دانش را همچنان ادامه دهند و تا بومی‌سازی کامل انواع کاتالیست‌های استراتژیک کشور پیش روند. وی درباره تولید و صادرات کاتالیست و حمایت از این صنعت تصریح کرد: اینک که قلب یکی از پالایشگاه‌های کشورهای همسایه با یکی از پیچیده‌ترین کاتالیست‌های ایرانی تولیدی شرکت «نفت و گاز سرو» در حال تپیدن است، نشان می‌دهد ایران در رقابت با پیچیده‌ترین بازارهای مصرفی از چه توانمندی بالایی برخوردار است.

وی یادآور شد: صادرات کاتالیست در حالی اتفاق افتاد که در شرایط ظالمانه تحریم و در حضور قدرتمندترین برندهای تولیدکننده کاتالیست جهان، توانستیم در رقابت با شرکت‌های اصلی دروازه جدیدی از بازارهای جهانی را به روی ایران و صنعت نوین کاتالیست باز کنیم. کرمی ‌خاطرنشان کرد: نقطه برجسته و حائز اهمیت، وابستگی شدید و انحصار صنعت صد ساله نفت ایران به کاتالیست است که ما با دستیابی به دانش فنی این محصول ‌‌های‌ـ‌تک، تولید آن را در ایران امکان‌پذیر کردیم و در دوران سخت تحریم، شرایط فعالیت شرکت‌های فولادی، پتروشیمی ‌و پالایش کشور را فراهم آورده‌ایم. وی گفت: در ادامه راه نیز توانستیم تکنولوژی به‌دست ‌آورده را به خارج از کشور صادر کنیم. این به معنای تولد نوع جدیدی از محصولات صادراتی ایران‌ساخت است که باید با حمایت‌های بیشتر، از ظرفیت‌های موجود حداکثر بهره را برد و زمینه‌ساز حماسه‌ای دیگر در عرصه علم و فناوری شد. وی گفت: در این میان، معاونت علمی‌ و فناوری ریاست جمهوری با ایجاد کریدور صادراتی و واگذاری آن به بخش خصوصی، خدمات صادراتی گسترده‌ای را به شرکت‌های فعال در این حوزه ارائه می‌دهد. حداکثرسازی راندمان فعالیت در حوزه بازارهای صادراتی، هدفی است که در این کریدور دنبال می‌کنیم.

 

ایجاد خانه‌های فناوری و صادرات ایران‌ساخت در کشور‌های دیگر

مشاور عالی معاونت علمی ‌و فناوری ریاست جمهوری همچنین با اشاره به ایجاد خانه‌های فناوری و صادرات ایران‌ساخت (iHiT) در کشورهای مختلف گفت: یکی از اقدامات ماندگاری که معاونت علمی ‌و فناوری انجام داده ایجاد خانه‌های فناوری و صادرات ایران‌ساخت است که ساخت آنها از دو سال گذشته در هفت کشور آغاز شده است. به‌هرروی پس از تجربه چین و کره، نخستین خانه فناوری و صادرات ایران‌ساخت در کنیا برپا شد؛ به‌طوری‌که این مرکز ارائه‌دهنده سرویس خدمات صادراتی به شرکت‌های ایرانی است و فعالیت‌های استارت‌آپی ایران با همکاری شرکت‌های کنیایی در این خانه فناوری و صادرات انجام می‌شود. در چهار کشور دیگر نیز احداث خانه‌های فناوری و نوآوری ایران در برنامه این معاونت است که بخشی از آن انجام و بخشی دیگر در حال تجهیز و اتمام مراحل نهایی است. وی ابراز امیدواری کرد: کالاها و محصولات دانش‌بنیان دیگر همانند کاتالیست، با طی کردن فرآیند تجاری‌سازی خود به بازارهای صادراتی راه پیدا کنند و معاونت علمی‌ و فناوری ریاست جمهوری یقینا در این مسیر از هیچ حمایت سازنده‌ای دریغ نخواهد کرد.

نفت و گاز سرو، نقش‌آفرین کلیدی در صنعت

همچنین معاون نوآوری و تجاری‌سازی فناوری معاونت علمی ‌و فناوری ریاست جمهوری نیز خاطرنشان کرد: معاونت علمی ‌و فناوری ریاست جمهوری از دو سال قبل اقدام به شناسایی و احصای نیازهای جدی کشور در حوزه‌های مختلف نظیر حوزه سلامت، امنیت غذایی، تجهیزات و لوازم خانگی، حمل‌و‌نقل و سایر نیازهای کلیدی کشور کرده و حمایت‌هایی را به‌منظور پیاده‌سازی اقتصاد مقاومتی و حمایت از داخلی‌سازی آنها صورت داده است. محمدحسین بهشتی یادآور شد: در این میان، مجموعه دانش‌بنیان نفت و گاز سرو، یکی از نقش‌آفرینان کلیدی در صنعت محسوب می‌شود که با تامین یکی از بخش‌های مهم، حیاتی و استراتژیک زنجیره ارزش این حوزه توانسته نقشی مهم در خودکفایی، اشتغال‌زایی و مهم‌تر از همه، حرکت چرخ اقتصاد دانش‌بنیان کشور ایفا کند. تولید کاتالیست‌هایی که به دست این شرکت دانش‌بنیان محقق شده و در سال‌جاری و در قالب این همایش نیز، سه نمونه جدید از این کاتالیست‌ها رونمایی شد، همگی نویدبخش آینده‌ای روشن در این صنعت هستند.

وی تصریح کرد: یکی از محصولات کلیدی که هم در صنعت فولاد و هم در صنعت پتروشیمی‌ و هم صنایع پالایش استفاده می‌شود، کاتالیست‌ها هستند، کاتالیست‌ها موادی با فناوری پیچیده و یکی از نیازهای جدی کشور هستند و ما در مرکز کلان طرح‌های معاونت به این جمع‌بندی رسیدیم که از شرکت نفت و گاز سرو ‌برای تولید دانش فنی کاتالیست آمونیاک و متانول حمایت کنیم که در ادامه، دانش و تجربیات به‌دست‌آمده از آن منجر به رفع نیاز جدی کشور در تامین این کاتالیست‌ها شد؛ به‌طوری‌که خوشبختانه می‌توانیم با اطمینان بگوییم در حال حاضر مشکل عمده‌ای در تامین نیاز کشور در حوزه کاتالیست‌هایی که اشاره شد، نداریم. بهشتی افزود: ساختار سیاستی کشور برای فرهنگ‌سازی و ترویج باور داخلی‌سازی و حمایت از تولید داخل چند بخش دارد، بخش اول مختص شرکت‌هاست که باید نسبت به برنامه‌ریزی مدیریتی دقیق و تولید محصول با کیفیت و انتخاب محصول و اخذ مجوزهای لازم اهتمام ورزند. بخش دیگر شامل حمایت‌های حاکمیتی و همچنین معاونت علمی‌ و فناوری در راستای هموار کردن موانع و همچنین اخذ مجوزهای COC و COP است.

وی گفت: درنهایت اگر شرکتی بتواند نیازهای داخلی را رفع کند و همچنین با مزیت رقابتی در بازار خارج نیز فعالیت داشته باشد، می‌توانیم بگوییم به ثبات و توسعه پایدار دست یافته است. نفت و گاز سرو، مصداق دقیقی از حرکت بر مبنای ادبیات اقتصاد مقاومتی است که می‌توان به‌عنوان الگویی اجرایی و مدلی کارآمد برای دیگر حوزه‌های استراتژیک از آن بهره‌مند شد.

نفت و گاز سرو مانع خروج ۱۵۰ میلیون یورو ارز شده است

در ادامه همین مبحث مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان نفت و گاز سرو اظهار کرد :در شرایطی که تحریم، ما را  از فناوری‌های روزآمد و محصولات حوزه فولاد دور ساخته است، تلاش ما بر این است که فعالیت‌های این شرکت با روندی علمی ‌و فناورانه و تخصصی پیش برود. امیرهومن کریمی‌‌وثیق گفت: خوشبختانه توانستیم در مسیر رشد و پیشرفت موفق باشیم و به نقطه بالندگی برسیم و در مسیر شرکت‌های بزرگ دنیا قرار بگیریم. مدیرعامل سرو تصریح کرد: با هدف خودکفایی و توسعه‌یافتگی کشور و با تلاش در مسیر توسعه فناوری‌های کاتالیست و نهادینه کردن صنعت کاتالیست در کشور، سعی بر این داشتیم که کشور را در مسیر توسعه فناوری‌های این حوزه پیش ببریم. وی به اشتغال‌زایی در مجموعه سرو اشاره و خاطرنشان کرد:۵۵۰ نیروی انسانی شاغل در این مجموعه و ۴۰ دانشمند فعال و متخصص در نفت و گاز سرو و تمامی ‌فعالان این شرکت، عزمشان بر این بوده که در شرایط تحریم و فضای پر از مشکل و محدودیت برای کسب‌و کار فناورانه و نوآورانه، به تولید و حرکت در مسیر بهبود اقتصاد ادامه دهند. در فضا و شرایطی که بخش عمده تحریم‌ها، داخلی است و بسیاری تلاش دارند این توانمندی به واقعیت نرسد، با تلاش و کار کوشیدیم که محصولی باکیفیت و کارآمد عرضه کنیم.

وثیق گفت: در شرایطی که محدودیت‌های بسیاری وجود داشت، پتروشیمی‌هایی مانند شیراز، رازی، فولاد مبارکه و فولاد خوزستان دست ما را گرفتند تا حدی که اقتصاد مقاومتی را در حوزه کاتالیست می‌‌توان تعریف کرد که با عقلانیت و به دور از هیجان کاذب انجام شد و امیدواریم این اعتماد و اطمینان ادامه داشته باشد. وی بر این باور است: مشتری‌مداری و حمایت از استقرار و استمرار فعالیت صنایع مهم‌ترین رسالت شرکت دانش‌بنیان نفت و گاز سرو است و نفوذ در بازار و معرفی محصولات به مشتری جزو راهبردهای این شرکت است و گام بعدی تنوع‌بخشی، توسعه سبد کالا، افزایش ظرفیت و رسوخ در بازارهای جهانی است. وی یاد‌آور شد: ۶۹ هزار لیتر کاتالیست و افزایش تولید ۱۸۰۰ تن طی سال از راهبردهای این شرکت است و تولید و ارسال ۱۹۵۰ تن به مجتمع‌های فولادی و ۱۸۵۰ تن به ۱۲ مجتمع پتروشیمی ‌پالایشگاهی و ۵هزار تن تولید سالانه از چشم‌اندازهای این شرکت برای خودکفایی و توانمندی است. تلاشمان بر این است که با حفاظت محیط‌زیست آب موردنیاز برای تولید کاتالیست با استفاده از روش‌های فناورانه کاهش پیدا کند.

کریمی‌خاطر نشان کرد: با تحقق تولید بیش از ۳۲۰۰ تن و صادرات بیش از ۱/ ۲ میلیون یورو در سال ۱۴۰۰، به‌طور کلی در طول فعالیت شرکت نفت و گاز سرو مانع خروج ۱۵۰ میلیون یورو ارز شده است. امیدواریم با رسیدن به سهم ۸۵ درصدی از بازارهای داخلی و سهم ۵ تا ۸ درصدی از بازارهای بین‌المللی زمینه توسعه و پیشرفت کشور را در کنار برترین‌های جهان محقق کنیم.

 

این مطلب در روزنامه دنیای اقتصاد شماره 20 فروردین ماه 1401 به چاپ رسیده است.